11 november

Lezing "Van levenloze bouwstenen naar een levende synthetische cel"

Het Science Café Leiden organiseert avonden met toegankelijke wetenschap voor een breed publiek in een informele setting.

Wat is leven? Deze fundamentele vraag houdt de mensheid al eeuwen bezig, maar is ook heel actueel in de wetenschap. Wetenschappers bewandelen momenteel twee verschillende routes om deze vraag te beantwoorden. De eerste route is om het genoom van de meest simpele bacterie op aarde gen voor gen te verkleinen, net zolang totdat de bacterie niet meer levensvatbaar is.

Het Craig Venter instituut is er langs die weg in geslaagd om een synthetische cel …

Wat is leven? Deze fundamentele vraag houdt de mensheid al eeuwen bezig, maar is ook heel actueel in de wetenschap. Wetenschappers bewandelen momenteel twee verschillende routes om deze vraag te beantwoorden. De eerste route is om het genoom van de meest simpele bacterie op aarde gen voor gen te verkleinen, net zolang totdat de bacterie niet meer levensvatbaar is.

Het Craig Venter instituut is er langs die weg in geslaagd om een synthetische cel te bouwen die een genoom heeft dat uit slechts 470 genen bestaat (ter vergelijking: de mens heeft 20,000 genen). We weten zodoende dat een vrij klein aantal bouwstenen voldoende is voor leven, maar we weten niet wat deze bouwstenen precies doen. Een multidisciplinair team van Nederlandse wetenschappers onder leiding van TU Delft (zie www.evolf.life) probeert daarom een antwoord te vinden via een tegenovergestelde route: zij starten met levenloze biomoleculen en proberen daaruit een levende synthetische cel te bouwen. Hierbij hanteren ze als einddoel de kerneigenschappen van leven: autonome groei, replicatie, communicatie en evolutie. Deze aanpak bouwt voort op hun onderzoek waarbij zij reeds cellulaire modules hebben ontworpen voor een minimaal genoom, metabolisme en celdeling. In de komende jaren zal het EVOLF onderzoeksteam een geheel nieuwe weg bewandelen op basis van artificiële intelligentie en gerichte laboratorium-evolutie om uit te vinden hoeveel componenten nodig zijn en hoe deze moeten worden gecombineerd om een levende cel te creëren.

In haar voordracht zal Gijsje Koenderink vertellen waar ze nu staan en wat hun plannen zijn voor de komende 10 jaar. Na de pauze kan er hierover met haar gediscussieerd worden.

Voorafgaand aan de lezing en in de pauze tussen lezing en discussie treedt Nachtvlinder op met semi-akoestische vertolkingen van gothic, metal en dark/new wave nummers.

Wanneer

  • Dinsdag 11 november 2025 19.40 - 22.00 uur

Prijzen

  • Gratis

Locatie